ทำความรู้จักกับ 3I/Atlas เทหวัตถุจากนอกระบบสุริยจักรวาลชิ้นที่ 3 ที่ถูกพบเมื่อ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2568

ภาพแสดง เส้นทางโคจรโดยประมาณของ 3I/Atlas เป็นสีแดง และเส้นทางโคจรของดวงอาทิตย์ของเราเป็นสีเหลือง

Image Credit: Matthew Hopkins

นักวิทยาศาสตร์ระบุว่า เทหวัตถุนอกระบบสุริยจักรวาลที่นักดาราศาสตร์ค้นพบเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 อาจเป็นดาวหางที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่เคยมีการค้นพบ

This image of interstellar comet 3I/ATLAS was captured by the Gemini North telescope in Maunakea, Hawaii, revealing the comet’s compact coma © International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/K. Meech (IfA/U. Hawaii) Image Processing: Jen Miller & Mahdi Zamani (NSF NOIRLab)

เทหวัตถุนี้ถูกตั้งชื่อว่า 3I/Atlas และจนถูกปัจจุบันเป็นเทหวัตถุจากนอกระบบสุริยจักรวาลชิ้นที่ 3 ที่สามารถตรวจพบว่าหลุดเข้ามาในระบบสุริยะของเรา นักวิทยาศาสตร์คาดว่ามันอาจมีอายุมากกว่า 7 พันล้านปีมากกว่าระบบสุริยะประมาณ 3 พันล้านปี

3I/Atlas 3I/Atlas ถูกพบครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2025 โดยกล้องโทรทรรศน์สำรวจ ATLAS ในชิลี ขณะนั้นอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 670 ล้านกิโลเมตร ณ เวลาปัจจุบัน 3I/Atlas อยู่ห่างจากโลกพอๆ กับระยะทางของดาวพฤหัสบดีและสามารถมองเห็นได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มากเท่านั้น

นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ามันมีต้นกำเนิดมาจาก "จานหนา" (thick disk) ของกาแล็กซีทางช้างเผือก ซึ่งเป็นที่อยู่ของกลุ่มดาวฤกษ์เก่าแก่ซึ่งโคจรอยู่เหนือและใต้ของบริเวณที่ดวงอาทิตย์และดาวฤกษ์ส่วนใหญ่อยู่

ทีมนักวิจัยเชื่อว่า 3I/Atlas ล่องลอยอยู่ในอวกาศระหว่างดวงดาวมาโดยตลอด และเนื่องจาก 3I/Atlas อาจก่อตัวขึ้นรอบดาวฤกษ์เก่าแก่ น่าจะทำให้มันประกอบด้วยน้ำแข็งจำนวนมาก ซึ่งหมายความว่าเมื่อมันเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ในช่วงปลายปีนี้ พลังงานจากดวงอาทิตย์จะให้ความร้อนแก่พื้นผิวของวัตถุและทำให้เกิดการระเหิดของไอน้ำและฝุ่น จนอาจก่อให้เกิดหางที่ส่องสว่างมากได้ คาดว่าในช่วงเวลานั้น นักดาราศาสตร์สมัครเล่นจะสามารถมองเห็นได้ 3I/Atlas ด้วยกล้องโทรทรรศน์ขนาดเล็ก

เทหวัตถุระหว่างดวงดาวได้รับความสนใจจากนักดาราศาสตร์มาก เนื่องจากมันก่อตัวขึ้นจากดาวฤกษ์ดวงอื่นตั้งแต่ช่วงเริ่มต้นชีวิตของดาวฤกษ์เหล่านั้น ซึ่งหมายความว่าเราสามารถการเชื่อมโยงมันไปยังดาวฤกษ์ที่เป็นต้นกำเนิด และอาจช่วยให้เราเข้าใจถึงต้นกำเนิดของระบบสุริยะ รวมถึงจักรวาลทั้งระบบ

ก่อนที่ 3I/Atlas จะถูกพบ มีเทหวัตถุเพียงสองชิ้นเท่านั้นที่เคยถูกตรวจพบ คือ 1I/'Oumuamua ที่พบในปี 2017 และ 2I/Borisov ที่ค้นพบในปี 2019

ปัจจุบัน นักดาราศาสตร์ทั่วโลกกำลังเตรียมพร้อมสำหรับกล้องโทรทรรศน์ใหม่ที่ทรงพลังมากในชิลี ที่ชื่อ Vera C. Rubin ซึ่งจะพร้อมใช้สำรวจท้องฟ้ายามค่ำคืนทางซีกโลกใต้ได้อย่างเต็มที่ในช่วงปลายปี พ.ศ. 2568 ซึ่งนักวิทยาศาสตร์คาดว่าจะช่วยให้เราพบเทหวัตถุระหว่างดวงดาวเพิ่มขึ้นอีก 5 ถึง 50 ชิ้น

ที่มา: BBC